Fietsen in Schotland. Het is een ervaring die ik iedere fietser aanraad, van hobbyist tot kilometervreter. Er zijn verschillende langeafstand routes voor fietsers, waarvan de North Coast 500 de bekendste is: 500 miles door de Schotse hooglanden. Een andere, iets onbekendere route is de Hebridean Way. Deze fietstocht voert je over de afgelegen Buiten Hebriden van Schotland, van het meest zuidelijkste eiland (Vatersay) tot het meest noordelijke eiland (Lewis). Onderweg leg je 297 kilometer af. In zes etappes fiets je over tien verschillende eilanden, zes verschillende dijken en neem je twee keer de boot. Hoe vet! Gewapend met mijn Canyon Grail gravelbike ging ik het avontuur aan, fietsen maar!
The Hebridean Way fietsroute
De officiële route van de Hebridean Way vertrekt vanaf Vatersay, het zuidelijkste eiland. Om hier te komen pak je de boot vanaf Oban, die je in een kleine vijf uur naar Barra brengt. Het laatste stuk naar de officiële start moet je zelf fietsen, om vervolgens weer om te keren. Aangezien ik samen met mijn vriendin met de camper reis, pakken we het anders aan. We nemen de boot vanaf Uig (Isle of Skye) en beginnen onze trip vanaf Tarbet (North Harris). Ik start dan op een andere deel van de route, maar door de Hebridean Way in etappes op te delen, kan ik alsnog alle eilanden aantikken. Tijdens het fietsen blijkt al snel dat de mooiste wegen, vaak doodlopend, niet eens onderdeel zijn van de officiële route. Creatief en eigenwijs zijn wordt dus beloond, op deze eilandengroep.
Etappe 1: North Harris (104 km, 1239 hm)
Ik start mijn tocht in North Harris, vanaf Huisinis. Deze prachtige plek ligt aan het einde van een lange doodlopende weg (de B887), maar is absoluut de moeite waard om in te rijden. Vanaf de fiets kijk je uit over de helderblauwe Atlantische Oceaan, terwijl je langs en over de steile kliffen rijdt. Harris is het meest bergachtige eiland van allemaal, dus schrik hier niet van een steile helling of snelle afdaling. Aangekomen bij de doorgaande weg (de A859) sla ik linksaf de officiële route op. De weg gaat steil omhoog en de noordoostenwind blaast in mijn gezicht. Even doorbijten. Links van de weg doemt de Clisham op, met 799 meter de hoogste berg van de Buiten Hebriden.
Eenmaal boven is het uitblazen en ben ik op een ander eiland, South Lewis, aangezien de bergketen de grens is tussen de twee eilanden. Bij Ardvourlie volgt een heerlijke afdaling van drie kilometer, waarbij ik uitkijk over de vallei. South Lewis heeft minder hoge bergen, maar vlak is het nergens. Ik blijf dalen en klimmen, ga dan westelijk over de A858 en raas met de wind in de rug over de kaarsrechte weg richting Callanish, bekend van de standing stones. Hier staat onze camper al te wachten en samen met mijn vriendin fiets ik het laatste deel van de eerste etappe naar Carloway, waar we een origineel Black House bezoeken en nagenieten met koffie. De eerste 100 km van de Hebridean Way zijn voltooid!
Etappe 2: South Lewis (50 km, 700 hm)
De tweede etappe is er een buiten de boekjes, want deze route is geen onderdeel van de officiële Hebridean Way. Ik vertrek vanaf Brenish, het meest westelijke puntje van South Lewis aan het einde van de B8011. Dit is zeker één van de mooiste wegen op de Hebriden. De kliffen zijn hoog, het water helder en zelf de zon laat zich vandaag van zijn beste kant zien. Ik passeer Carnish Beach, waar het water volledig uit de baai is teruggetrokken door het sterke getij. Iets verderop pak ik de afslag richting Cliff Beach, maak een lusje langs Reef Beach om vervolgens over dezelfde weg weer terug te keren naar Brenish. De terugweg is net zo mooi als de heenweg, met een nieuw perspectief en nieuwe beklimmingen. Ik laat de omgeving op me inwerken, puf wat uit bij een strandje en parkeer na 50 km de fiets weer op de camper.
Etappe 3: North Lewis (71 km, 955 hm)
De officiële route van de Hebridean Way eindigt bij de Butt of Lewis, het meest noordelijke puntje van Lewis. Dit deel van de route leg ik af met de camper, gelukkig maar. Het is een lange saaie weg en het regent, dat moet beter kunnen. Een dag later vertrek ik vanaf de vuurtoren bij Tiumpian Head, droog en met een waterig zonnetje. Ik volg de A866 door Stornaway, de hoofdstad van Lewis. Vanuit de stad slingert er een prachtige weg, Willowglen Road, langs het park en Lewis Caste omhoog. Een uitstekende opwarmer. Eenmaal buiten de stad gaat het zuidelijk, richting North Harris. Ik blijf vandaag op de grote weg, maar er is genoeg mogelijkheid om een extra lusje langs de oostkust te maken.
Een deel van dit parcours reed ik in etappe 1 al, maar dan vanaf de andere kant. Al snel kom ik bij Ardvourlie, waar ik die snelle afdaling nu op mag klimmen. Een prachtig uitzicht en een hoge hartslag verder ben ik op de top. De bestemming van vandaag is Reinigeadal, een gehucht aan het einde van een doodlopende weg. Na een korte afdaling sla ik linksaf, richting het westen, waar de laatste steile hindernis van vandaag ligt verscholen, de Eilean Anabuich (2 km, 8,1%). Met pijn en moeite vecht ik me omhoog, terwijl mijn vriendin de zware camper met speels gemak langs me heen rijdt. Bovenop ligt de finish en kan ik weer een etappe van de Hebridean Way afvinken. Het uitzicht is hier overigens magistraal: rechts Loch Trollamarig met haar diepe kliffen en in de verte het blauw van de Hebridenzee.
Etappe 4: South Harris (67 km, 1049 hm)
De rit op South Harris is de mooiste van allemaal. De officiële route volgt de westkust, maar heb je tijd genoeg, fiets dan zeker het hele eiland rond. Ik start vanuit Rodel en fiets met de klok mee over het eiland. De weg is glooiend, de zon sterk en het uitzicht op de Atlantische Oceaan is formidabel. De wind blaast hard in mijn rug en met hoge snelheid kom ik aan bij Luskentyre, waar je uitzicht hebt over het prachtige strand en de baai die met eb helemaal droog komt te liggen. Ik steek over naar de het oosten, stuur de kustweg in en rij vervolgens over vele korte heuvels terug naar Rodel. Deze weg heeft alles: korte steile klimmen, snelle afdalingen, weinig verkeer en een schilderachtig uitzicht. Alsof de weg voor fietsers is aangelegd. Met meer dan duizend hoogtemeters is dit een pittige ronde, maar zeker de moeite van fietsen waard.
Etappe 5: Eriskay, Barra & Vatersay (48 km, 634 hm)
We gaan richting het einde van de Hebridean Way. Met de boot varen we vanaf South Harris naar North Uist. Daarna steken we het eiland over naar Eriskay, helemaal in het zuiden. De eilanden Barra en Vatersay zijn met de fiets uitstekend in één dag te bezoeken. Vandaag fiets ik met mijn vriendin, dus om 8:00 uur lopen we met de fiets aan de hand samen de boot op. De overtocht duurt 40 minuten en we hebben geluk: het water is muisstil en de zon schijnt door de ochtendmist op onze gezichten. Wat een begin van de dag! Eenmaal aan land springen we op de fiets en zetten koers naar vliegveld van Barra: de landingsbaan is hier alleen beschikbaar bij eb, want de vliegtuigen landen op het strand. We zijn te vroeg om een vliegtuig te zien landen, maar toch uniek om dit gezien te hebben.
De zon schijnt volop en al snel gaan de eerste laagjes kleding uit. We fietsen linksom, over de kronkelende, glooiende kustweg. Het is hier rustig, maar zeker niet uitgestorven. Aan de zuidkant van het eiland slaan we de weg naar Vatersay in. Er volgt een korte steile beklimming en even later zijn we bij het officiële beginpunt van de Hebridean Way. We bekijken de prachtige stranden, maken een koffiestop bij Vatersay Hall Cafe en keren dan weer om. We passeren Castlebay en rijden via de oostkant van het eiland terug naar de het noorden. Je kijkt vanaf deze weg uit op verschillende kleine eilandjes voor de oostkust, waar de schapen geduldig grazen en de vogels talrijk zijn. Flink wat hoogtemeters later komen we aan bij de haven, ruim op tijd voor de boot. Samen met veel andere fietsers, die wel de officiële route van de Hebridean Way fietsen, wachten we met een bakje koffie op de volgende afvaart. Etappe 5 zit erop.
Etappe 6: South Uist & North Uist (73 km, 430 hm)
Voor mijn laatste etappe door South Uist en North Uist vertrek ik vanuit Kildonan, aan de westkust van het eiland. Ik volg hier zowaar een groot deel van de officiële route, richting het noorden. Eerst over kleine wegen, daarna op de A865. Uist is het minste eiland van allemaal. De weg is saai, het landschap kaal en hoogtemeters zijn er nauwelijks. Mijn focus licht op de eindbestemming: de haven van Lochmaddy, waar de camper al staat te wachten. Bij Grimsay maak ik nog een lus langs de oostkust, het mooiste stukje van vandaag dat wederom niet in de officiële route is opgenomen. Niet veel later ben ik al op North Uist en sla rechtsaf richting de haven. Met de wind in de rug knal ik de laatste heuvels over, gesterkt door de snel naderende finish. Tien minuten later sta ik bij de camper, in het zonnetje. Na 6 etappes, 413 kilometer en 5014 hoogtemeters is de Hebridean Way voltooid.
Een terugblik na 6 dagen fietsen op de Buiten Hebriden in Schotland
Ik verbleef in totaal ruim twee weken op de Buiten Hebriden, waarvan ik zes dagen op de fiets zat. De meeste eilanden zijn prachtig en geven het gevoel dat je, als de zon schijn, ergens op de Bahama’s bent. Ik heb het meest genoten van de doodlopende wegen die ik in ben gefietst: weinig verkeer en prachtige natuur. North Harris, South Harris en Barra zijn de mooiste eilanden, met hun bergen en stranden. North Lewis, North Uist en South Uist, zijn vlakker, eentoniger en dus wat saaier. Al met al was het een prachtige fietservaring, die ik iedere toerfietser aanraad. De route is uitdagend, maar goed te doen voor een getrainde fietser. Momenteel zijn het vooral Britten die deze route beleven, maar het zal niet lang duren voordat de rest van Europa volgt.
Praktische informatie
Als je de Hebridean Way wilt fietsen, moet je met een aantal dingen rekening houden. Tijdens mijn ritten scheen veelal de zon en was het uitstekend weer, maar de Buiten Hebriden staan ook bekend om hun harde wind en regen. Het wordt geadviseerd de route van zuid naar noord te fietsen, gezien de veelvoorkomende zuidwester wind. Je kan dus geluk hebben, maar ook dikke pech. Regen is in Schotland eerder regel dan uitzondering, dus zorg dat je waterproof kleding bij je hebt. Voor slaaplekken kun je gebruik maken voor het allemansrecht door je tent op te zetten. Een andere optie is gebruik te maken van één van de vele B&B’s op de eilanden. Voor het boeken van veerboten, kun je terecht bij Caledonian MacBrayne. Heb je genoeg tijd, wijk dan vooral van de officiële route af. De mooiste wegen die ik heb gefietst zijn geen onderdeel van de route, maar gaven mij wel het beste beeld van de Buiten Hebriden. Voor meer informatie over de route, kijk je op Visit Scotland of Visit Outer Hebrides.
| Naam: | The Hebridean Way |
| Startpunt: | Vatersay |
| Eindpunt: | Butt of Lewis |
| Reistijd: | Mei – September |
| Afstand: | 297 kilometer |
| Duur: | 6 dagen |
| Route: | 10 eilanden, 6 dijken, 2 Ferries |
| Oordeel: | 7/10 |